Nếu bây giờ ô tô là tài sản lớn, là mơ ước của nhiều người thì 20 năm trước xe máy cũng vậy.
Tôi còn nhớ mãi, chú dì tôi có chiếc Dream lùn, khoảng 1998, giá cỡ 38 triệu, tôi không nhớ nổi nó là bao nhiêu cây vàng, nhưng chắc chắn là vài mảnh đất to ngày xưa. Tôi cũng còn nhớ mãi cảnh bố tôi mượn người quen được một xe máy để đi việc, và sau đó còn bị nói này nói nọ vì người cho mượn sợ xe hỏng mất. Và chẳng thể quên nổi suốt tuổi thơ tôi hồi tiểu học, mẹ đưa tôi đi về quê mà phải đứng vệ đường vẫy xe xin đi nhờ, cả 3-4 chặng mới tới được nơi. Chiếc xe máy thời điểm đó là một tài sản quá to với những người ở quê như gia đình tôi, mỗi lần ai đó mua một chiếc xe máy mới thì nó cũng như bây giờ ông chú đầu ngõ sắm được chiếc Mẹc vậy.
Ước mơ, mục tiêu của nhiều người giai đoạn ấy chính là có được ”tài sản mang tên phương tiện” này.
Còn in trong đầu những cái tên xe như, Wave thái, Dream cao, Dream lùn, về sau thì có Best, Viva, sirius…
Với mức lương của mẹ tôi giai đoạn đó nếu không nhầm rơi vào 600 ngàn gì đó, thì một chiếc xe 20-30 triệu là điều không thể, hoặc phải gom góp quá nhiều năm.
Và rồi, đầu những năm 2000, làn sóng xe máy ”tàu” ra đời xâm nhập vào thị trường Việt Nam, tái định giá lại thị trường xe máy. Khi mà chỉ hơn 10 triệu đã có xe máy, kiểu dáng nhái như những xe hót nhất bấy giờ. Từ làng quê ra thị trấn, một làn sóng mới bắt đầu, xe cộ phổ biến và không còn đắt đỏ, độc quyền. Giai đoạn đầu, xe ”tàu” chất lượng còn khá cao, có thể nói chỉ kém xe Nhật chút xíu, về sau thì chất lượng mới nát.
Ai còn nhớ không? Những long-cin, lifan, hongda…
Lúc này tôi còn quá nhỏ, nhận thức cũng chỉ ở mức xe Tàu nó rẻ, nó lởm khởm, nhưng nhiều người mua được.
Nhưng tới bây giờ thì với góc nhìn người kinh doanh, thì xe tàu giai đoạn đó là một thời điểm làm giàu cho nhiều người, và hình như nhiều đại gia ngàn tỉ bây giờ cũng đã từng tham gia kinh doanh, sản xuất những sản phẩm này khi đó.
Nhờ Tàu mà xe rẻ, sau đó Nhật phải giảm giá xe, để từ việc khá giả mới mua nổi, thì về sau nhiều người đã sở hữu xe máy Nhật, và xe Tàu bắt đầu trôi vào dĩ vãng…..
Giai đoạn 2: Điện thoại tàu!
Sau khi xe máy từ tài sản thành phương tiện, ai cũng có, thì tới giai đoạn 2, đó là phổ thông điện thoại. Theo trí nhớ của tôi thì giai đoạn điện thoại tàu, sau xe tàu tầm 6-7 năm. Lúc mà Nokia, BlackBerry đỉnh cao, Apple vẫn chưa làm điện thoại, thì điện thoại cũng là cái gì đó mà không phải ai cũng có khả năng sở hữu, nó đắt cũng bằng nửa cái xe máy. Và rồi điện thoại tàu ra đời, với đầy đủ tính năng giải trí cần có ở khi ấy, như nghe nhạc loa to, xem video 3gp, quay phim chụp ảnh 1.3mp, và giá thì chỉ 1-2 triệu là xong.
Còn nhớ mãi sự sáng tạo của máy ”tàu” còn kinh khủng và ghê gớm hơn chính cả máy Nokia, Sony… khi ấy. Với đủ loại kiểu dáng, đủ mọi tính năng thêm bớt….Cảm ứng điện trở lấy móng tay cà, hoặc có cái bút nhựa bấm, một thời gian xước hết cả màn hình. Nhưng nó phục vụ đúng nghĩa đen nhu cầu giải trí hồi ấy khao khát, nghe nhạc xem phim, nhắn tin nghe gọi….chơi dăm ba cái game kiểu kim cương….
Máy tàu rất sáng tạo, nhưng chất lượng thấp
Nhưng máy tàu lúc này, vẫn đậm chất máy tàu, khi phần mềm lởm, độ bền thấp, và tính năng cao cấp hoàn toàn hạn chế. (Khi này Nokia, Sony có hệ điều hành khá xịn rồi)
Rồi hoàng kim máy tàu lúc này được 3-4 năm thì cũng trôi vào dĩ vãng
Giai đoạn 3: Smartphone tàu
Sau thời điện thoại di động cơ bản, tới thời kỳ Smartphone, Android ra đời, iPhone tạo ra thế giới mới, Nokia bắt đầu suy yếu. Ban đầu, điện thoại tàu bắt đầu trở lại, với cách chạy Android và ”nhái” kiểu dáng. Vì hồi ấy, có lẽ mọi người chưa có khái niệm nhiều về hệ điều hành, nên máy nào dùng cũng như nhau, quan tâm duy nhất là hình thức.
Lúc này các thế lực như HTC, Samsung, LG cũng bắt đầu vùng vẫy, nhiều hãng điện thoại bắt đầu gia công mạnh tại Trung Quốc, và cũng chính lúc này, điện thoại tàu bước vào thời hoàng kim.
Xiaomi, Oppo, ZTE, HTC… bắt đầu nổ những phát súng đầu tiên, và người Việt đã lần đầu tiên trong nhiều năm, không còn nghĩ tới chuyện ”đồ tàu” mà bắt đầu nhận định rằng, nó là một hãng smartphone như những Nokia, Samsung, Lg khác….
Chất lượng cao từ đó thay đổi hẳn quan điểm người Việt, và từ đó trở đi, các sản phẩm công nghệ từ Trung Quốc đã hoàn toàn khác, và vị thế đã lên cao một cách rõ ràng.
Đến giờ thì tôi hay bạn, người đang đọc bài này chắc chẳng còn phải nói gì thêm nhiều về chuyện này, và cũng cùng chung góc nhìn mà thôi.
Giai đoạn 4: Xe điện
Xe máy điện thì cũng khá lâu tại Việt Nam rồi, có lẽ cũng 10 năm có lẻ, nhưng cũng thiểu số, và xác định như một phương tiện giá rẻ, không có bền vững nhiều. Giờ thì xe máy điện tốt hơn ra đời, nhưng với tôi thì vẫn là xe máy, không có ấn tượng gì.
Và tôi cũng không bàn tới xe này.
Cái tôi bàn là ô tô, và cụ thể hơn là ô tô điện. Tôi đang có 1 cảm giác như cách đây khoảng hơn 20 năm vậy, đó là ô tô đang phổ biến như xe máy, thời kỳ ô tô hóa đã bắt đầu. Lần này ngoài Trung Quốc và các cường quốc ô tô khác, Việt Nam cũng góp mặt trên bản đồ này.
Chiếc VF3 vừa ra mắt 5/2024
Trung quốc họ quá nhạy, và họ đã tham gia sớm, gây ảnh hưởng tới toàn bộ ngành công nghiệp này, khiến cho các ông lớn, siêu lớn cũng phải thay đổi và bước theo. Lúc này, việc các hãng xe tham gia thị trường chưa chắc vì tin rằng nó là ”tương lai”, nhưng ”tham gia” là để không bị bỏ lại phía sau. Xe điện đang thịnh, vì nó đang rẻ, giải quyết ngay được khát khao, các vấn đề về phương tiện di chuyển, những đặc ân dành cho người giàu trước kia.
Thời thế đang lên, trend đang vào chu kỳ. Sẽ có những ông lớn kiếm đậm, sẽ có thể miếng bánh phân chia lại, và cũng có thể lại thoái trào như những lần trước đây….
Nhưng lúc này cũng đã khác nhiều khi xưa. Công nghệ không còn quá độc quyền, khoảng cách về ”chất lượng” cũng lu mờ dần giữa các nước, thế giới phẳng, phần nào đó còn đang nghiêng về châu Á. Vì vậy những vấn đề trước kia cũng đã được giải quyết…vậy thì khả năng chu kỳ của đợt sóng này sẽ dài hơn, hoặc thay đổi gì đó to lớn hơn, tôi cũng chưa thể nghĩ ra ngay. Nhưng biết đâu, nó sẽ giống thị trường smartphone?
Nhưng tôi vẫn đang lờ mờ thấy lại những điều trước kia, một sự lặp lại mà hi vọng rằng sau 5 năm tới có gì đó để mà tiếp tục kể, và thống kê về những điều thay đổi cuộc sống, lịch sử con người.
